Anatomia klasyczna definiuje skórę jako „involucrum corporis humani”, czyli powłokę
ludzkiego ciała. Koncepcja ta wyrażała pograniczny status skóry i jej rolę jako organu wystawionego na
działanie czynników zewnętrznych.
Skóra,
główna bariera
Skóra jest największym organem w ludzkim ciele, o powierzchni prawie 2 m2 i wadze stanowiącej około 6% całkowitej masy ciała.
Skóra oddziela środowisko zewnętrzne od wewnętrznego , ale oddzielenie to nie stanowi izolacji, ciągle zachodzi wymiana między czynnikami zewnętrznymi a funkcjami organizmu, które przyczyniają się do kształtowania wyglądu skóry.
1
2
3
4
5
6
NACZYNIA KRWIONOŚNE
1. Naczynia krwionośne
Naczynia krwionośne skóry właściwej to cienkie naczynia włosowate zbudowane ze śródbłonka.
Sieć naczyń krwionośnych skóry właściwej nie tylko dostarcza
tlen i składniki odżywcze do komórek i struktur znajdujących się w tej warstwie, ale
także odżywia komórki warstwy naskórka pozbawionej naczyń krwionośnych.
Skóra właściwa odgrywa podstawową rolę w regulacji temperatury
ciała, w której uczestniczą naczynia krwionośne i gruczoły potowe.
UNERWIENIE SKÓRY
2. Unerwienie skóry
W skórze właściwej można znaleźć dwa rodzaje włókien
nerwowych:
Nerwy ruchowe: unerwiają naczynia krwionośne, gruczoły i mięsień przywłosowy.
Nerwy czuciowe: to wolne lub otorbione
zakończenia nerwowe, które działają jako receptory czuciowe ciepła, dotyku i bólu.
Bodźce odbierane przez powierzchnię skóry są wychwytywane przez receptory zakończeń nerwowych skóry, które przekazują tę informację do mózgu, a ten ją przetwarza, wysyłając odpowiedź.
PRZYDATKI SKÓRY
3. Przydatki skóry
Przydatki skóry to wysepcjalizowane wytwory naskórka. Wyróżnia się trzy grupy:
Jednostka włosowo-łojowa: anatomiczna i
funkcjonalna jednostka składająca się z włosa i jego przydatków; gruczoł łojowy,
apokrynowy gruczoł potowy i mięsień przywodziciel. Apokrynowy gruczoł
potowy. Paznokieć
NASKÓREK
4. Naskórek
Struktura odpowiedzialna za ochronę organizmu przed czynnikami
zewnętrznymi:
Fizycznymi: promieniowanie słoneczne,
obrażenia itp. Chemicznymi: penetracja substancji Biologicznymi: patogeny (bakterie, grzyby itp.).
Chroni przed utratą wody, zapobiegając odwodnieniu
skóry poprzez:
Tworzenie keratyny lub rogowacenie. Syntezę melaniny lub
zmianę zabarwienia skóry.
SKÓRA WŁAŚCIWA
5. Skóra właściwa
Jej funkcją jest nadanie skórze siły i elastyczności. Przez nią przechodzą naczynia krwionośne i limfatyczne. Znajdują się w niej wyrostki skórne, podobnie jak wrażliwe receptory skóry. Tworzona przez tkankę łączną składa się z:
Komórek skóry: Fibroblasty, histiocyty, komórki tuczne,zdolne do pochłaniania i wywoływania reakcji na obce czynniki, chroniąc skórę właściwą przed mikroorganizmami.
Włókna skórne: Kolagenowe, elastynowe i siateczkowe, stanowią 90% struktury skóry właściwej.
TKANKA PODSKÓRNA
6. Tkanka podskórna
Odmiana tkanki łącznej zwana tkanką tłuszczową. Objętość
podskórnej tkanki tłuszczowej jest różna w zależności od obszaru ciała, płci i stanu
odżywienia. Wyróżnia się dwie grupy: androidalny (typowy dla mężczyzn) i
ginekoidalny (typowy dla kobiet)
Główne funkcje Ochronna: amortyzuje
uderzenia, wstrząsy itp. Metaboliczna: tkanka tłuszczowa
jest magazynem energii. Plastyczna: podskórna tkanka
tłuszczowa kształtuje sylwetkę.
Termoregulacyjna: tłuszcz działa jak izolacja termiczna.
Starzenie się skóry to stopniowy proces, który objawia się zmianami w jej wyglądzie i strukturze.
W zależności od kombinacji czynników genetycznych i zewnętrznych proces starzenia będzie
mniej lub bardziej zauważalny.
Zmiany te są konsekwencją upływającego czasu (chronostarzenie lub starzenie wewnętrzne), ekspozycji na promieniowanie słoneczne (fotostarzenie), stylu życia i innych czynników środowiskowych oraz zewnętrznych. W związku z tym starzenie się skóry nie zawsze odpowiada wiekowi chronologicznemu, lecz odzwierciedla wiek biologiczny skóry.
Zgodnie z naukowym podejściem do starzenia się skóry zdefiniowanym przez dr Glogau, starzenie się skóry można podzielić na 4 stadia, które stopniowo odzwierciedlają intensywność uszkodzenia naskórka i skóry właściwej.
Te 4 stadia starzenia należy traktować w różny sposób.
STADIUM I
STADIUM II
STADIUM III
STADIUM IV
STADIUM I:
Zmiany
Nasilenie procesów oksydacyjnych i działania wolnych rodników.
Wzrost transepidermalnej utraty wody oraz obniżenie poziomu aminokwasów i białka.
Osłabienie bariery komórkowej.
Skutki
Częstsze pojawianie się przebarwień.
Pierwsze linie mimiczne.
Drobne zmarszczki.
STADIUM II:
Zmiany
Zmniejszenie zdolności syntezy fibroblastów, co skutkuje redukcją włókien kolagenowych i poziomu elastyny.
Zmniejszenie ilości i jakości elementów strukturalnych skóry, które wchodzą w skład podstawowej substancji skóry właściwej.
Zmniejszenie i utrata funkcji metabolicznej gruczołów łojowych i potowych.
Hiperkeratynizacja warstwy rogowej naskórka (skóra szorstka w dotyku).
Skutki
Utrata owalu twarzy.
Zwiększona kruchość naczyń.
Bardzo głębokie zmarszczki.
zaburzenia pigmentacj
zmiany zaburzenia pigmentacji
Przebarwienia to łagodne zmiany objawiające się ciemnieniem skóry. Pojawiają się z powodu zaburzeń w produkcji i transporciemelaniny w naskórku.
U ponad 90% osób rasy białej w wieku powyżej 50 lat pojawiają się plamy skórne. Najczęstsze rodzaje zmian pigmentacyjnych to:
Najczęstsze rodzaje zmian pigmentu to:
OSTUDA
PIH
SŁONECZNE PLAMY
SOCZEWICOWATE
STARCZE PLAMY
SOCZEWICOWATE
PIEGI
Ostuda:
Ostuda lub plama barwnikowa to nabyta hipermelanoza, która występuje w miejscach wystawionych na działanie promieni słonecznych, zwłaszcza na twarzy. Są to ciemnobrązowe plamy, rozległe, o nieregularnym kształcie, Przyczyną ich występowania są zmiany hormonalne, które stymulują melanocyty.
Występują zwykle u kobiet w ciąży, stosujących terapię hormonalną i kobiet w okresie menopauzy. Zmiana nasila się w wyniku działania promieni słonecznych.
Występują głównie w 2 obszarach:
Środkowa część twarzy: czoło, nos, podbródek,
górna warga i środek policzków.
Kość jarzmowa: policzki i nos
PIH:
Pigmentacja pozapalna (PIH) powoduje ciemnienie skóry. Przybiera postać plam o różnej wielkości. Przebarwienia pozapalne są skutkiem wzrostu syntezy melaniny w odpowiedzi na stan zapalny lub uszkodzenie skóry.
Jeśli w naskórku powstaje nadmiar melaniny, przebarwienia mają brązowy odcień. Jeśli nadmiar melaniny wytworzy się w skórze właściwej, wówczas przybiera ona szaro-niebieskie zabarwienie.
Chociaż przebarwienia pozapalne mogą wystąpić przy każdym rodzaju skóry, najczęściej występuje w fototypach V i VI ,w równym stopniu dotyczą mężczyzn i kobiet.
Słoneczne plamy soczewicowate
Słoneczne plamy soczewicowate to zmiany na skórze związane ze starzeniem się i ekspozycją na promieniowanie UV. Różnią się kolorem, od jasnobrązowego do czerwonego lub nawet czarnego i znajdują się w miejscach najbardziej narażonych na działanie promieni słonecznych, zwłaszcza na dłoniach, twarzy, barkach, ramionach i czole, a nawet na głowie.
Od 40 roku życia skóra zaczyna tracić zdolność regeneracji po ekspozycji na słońce, a posłoneczne plamy soczewicowate są bardzo powszechne w tym przedziale wiekowym, szczególnie u osób, które spędzają dużo czasu na słońcu.
Starcze plamy soczewicowate są brązowymi lub ciemnobrązowymi plamkami, o średnicy od kilku milimetrów do 1–2 cm. Ich powierzchnia jest gładka i wyraźnie zaznaczona, plamy są płaskie i mają przeważnie owalny kształt. Zwykle pojawiają się po 40. roku życia ze względu na skumulowane działanie słońca, wynikają z nierównomiernego rozkładu melaniny w naskórku.
Częściej występują w miejscach narażonych na działanie promieni słonecznych, takich jak twarz, grzbiety dłoni i dekolt.
Ephelides (piegi):
Ephelides to wrodzona zmiana pigmentacyjna, która ujawnia się po ekspozycji na słońce, nazwa powszechna to piegi.
Są to plamki o średnicy kilku milimetrów, jasnożółte lub jasnobrązowe, które zwykle pojawiają się u osób o rudych lub blond włosach i jasnych oczach. Ich liczba rośnie wraz z wiekiem.
Zlokalizowane są głównie na twarzy, szyi, przedramionach i nogach, w okresie letnim mogą pokrywać barki, ręce i uda.
wrażliwa skóra
zaburzenia krążenia
Mikrokrążenie odpowiada za transport składników odżywczych do tkanek jednocześnie usuwając produkty przemiany materii oraz substancji odpadowych.
Kruchość naczyń krwionośnych, skłonność do zaczerwienień i podrażnień, a przede wszystkim możliwość wystąpienia nadwrażliwości to cechy charakterystyczne skóry wrażliwej. Wynikają one ze zmian w funkcji bariery, co powoduje szczególną wrażliwość naskórka na bodźce, które można podzielić na dwie grupy:
- bodźce zewnętrzne: klimat, światło, kosmetyki, zanieczyszczenia itp.
- bodźce wewnętrzne : takie jak stres, indywidualne uwarunkowania,
zmęczenie itp.
RUMIEŃ
ERYTROZA
KUPEROZA
TRĄDZIK RÓŻOWATY
Rumień:
Rumień to zaczerwienienie skóry spowodowane nadmiernym ukrwieniem w wyniku rozszerzenia naczyń; jest objawem różnych chorób skóry;
Możemy spotkać się z dwoma rodzajami rumienia:
Rumień słoneczny (wywołany) z
następującymi objawami:
Zaczerwieniona skóra z powodu ekspozycji na słońce (Bardziej widoczna w fototypach I, II).
Rozszerzenie naczyń.
Zaczerwienienie (spontaniczne) z następującymi
objawami:
Zaczerwienienie policzków
Miejscowe rozszerzenie naczyń krwionośnych
Erytroza:
To zaczerwienienie twarzy (głównie środkowej
części twarzy). Jej przyczyną jest spowolnienie krążenia żylnego.
Wyzwalaczami mogą być gorące napoje lub jedzenie,
zmiany temperatury lub emocje. Na początku jest przemijająca, ale z
czasem zaczerwienienie staje się trwałe.
Kuperoza:
Kuperoza to zmiana unaczynienia skóry właściwej twarzy i dekoltu, która objawia się zaczerwienieniem. Odpowiada sieci teleangiektazji na tle erytrozy. Występuje częściej w przypadku skór cienkich, białych, wrażliwych i bladych, które łatwo czerwienieją.
Elastyczność tych naczyń obwodowych jest praktycznie zerowa. Jeśli przepływ krwi nagle się zwiększy, a zdolność do elastycznej regeneracji jest ograniczona, to zaczerwienienie może łatwo wystąpić.
Na powstawanie kuperozy wpływają czynniki zewnętrzne (czynniki chemiczne, kontuzje, narażenie środowiskowe) i wewnętrzne (zaburzenia trawienia, nerwowość, stres,).
Trądzik różowaty:
Trądzik różowaty to choroba naczyniowa twarzy, która pojawia się w wyniku długiej ewolucji w czterech etapach: rumień, erytroza, kuperoza, trądzik różowaty. Zmiany te często są trudne do diagnozy, łatwo je pomylić z innymi schorzeniami, a w niektórych przypadkach mogą współistnieć z trądzikiem pospolitym i/lub łojotokowym zapaleniem skóry.
Trądzik różowaty występuje u obu płci, ale pojawia się prawie trzykrotnie częściej u kobiet (duża częstość występowania w okresie menopauzy) i rozwija się między 20 a 60 rokiem życia.
Obecność zaczerwienienia skóry głowy lub uszu sugeruje inną diagnozę, lub inne współistniejące schorzenia, ponieważ trądzik różowaty występuje głównie na twarzy.
trądzik
tłusta skóra i trądzik
Trądzik jest chorobą dermatologiczną o bardzo dużej częstotliwości występowania. Od 80% do 90% populacji cierpi na nią w ciągu swojego życia, a wśród osób w wieku od 12 do 18 lat zapadalność wynosi 74%.
Jest to spowodowane nadmiarem androgenów i działaniem różnych czynników wyzwalających, głównie takich jak: nadmiar wydzielanego sebum, reakcja na bakterie naturalnie występujące na skórze, niedrożność jednostki włosowo-łojowej.
W zależności od stopnia rozwoju może mieć konsekwencje psychologiczne i społeczne, które mogą obniżyć jakość życia.
